Đối với lực lượng Công an, văn bản mang tính pháp lý đầu tiên quy định về công tác thống kê trong Công an nhân dân đó là “Bản Quy định về chế độ công tác hồ sơ và thống kê trong ngành Công an” do Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn ban hành năm 1958. Theo thời gian phát triển, công tác thống kê trong Công an nhân dân đã được cụ thể hóa thành các quy định, chỉ thị của ngành và liên ngành phù hợp với tình hình thực tiễn công tác. Đặc biệt, năm 2012 Bộ trưởng Bộ Công an chính thức ban hành Thông tư số 10 quy định về công tác thống kê trong Công an nhân dân (đây là Thông tư đầu tiên về công tác thống kê), hoạt động thống kê đã từng bước đi vào nề nếp, phục vụ có hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ huy; tham mưu, đề xuất lãnh đạo Công an các cấp xử lý kịp thời các vấn đề nổi lên ở địa phương, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân.
Tuy nhiên, để tiếp tục đáp ứng yêu cầu ngày càng cao đối với công tác thống kê của toàn lực lượng, năm 2019 Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 14 quy định về công tác thống kê trong Công an nhân dân thay thế cho các văn bản chỉ đạo trước đây; đến năm 2021, Bộ trưởng Bộ Công an tiếp tục ban hành Chỉ thị số 01 về tăng cường công tác thống kê trong Công an nhân dân đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là một sự đổi mới tất yếu, phù hợp với tình hình thực tiễn, nhằm bảo đảm sự thống nhất số liệu thống kê, đồng thời giảm các chỉ tiêu, biểu mẫu thống kê cũng tạo điều kiện giảm bớt áp lực, thời gian thu thập, tổng hợp số liệu của Công an các đơn vị, địa phương. Thực tiễn đã chứng minh, cùng với sự hình thành và phát triển của lực lượng Tham mưu Công an nhân dân, 76 năm qua công tác thống kê Công an nhân dân luôn luôn giữ vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong phục vụ hoạt động lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp; đây là nguồn thông tin chính thống, có tính pháp lý, là cơ sở để đánh giá, phân tích, dự báo đúng, sát tình hình, góp phần quan trọng vào thành tích, chiến công chung của toàn lực lượng.
Đối với Công an tỉnh Hậu Giang, quán triệt thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Bộ Công an về công tác thống kê, Ban Giám đốc đã cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch, hướng dẫn thực hiện công tác thống kê trong lực lượng; từ đó tạo sự chuyển biến rõ nét từ nhận thức đến hành động của Công an các cấp về mục đích, ý nghĩa, vị trí, tầm quan trọng của công tác thống kê phục vụ đắc lực công tác lãnh đạo, điều hành.
Có thể khẳng định, công tác thống kê là một trong những khâu quan trọng nhằm thu thập đầy đủ các thông tin, số liệu mang tính khách quan, trung thực, toàn diện và kịp thời về tình hình, kết quả các mặt công tác Công an trong từng thời điểm; là cơ sở đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, sách lược bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng sát với thực tiễn. Từ những con số thống kê, giúp cơ quan Công an các cấp có cơ sở so sánh, đối chiếu, phân tích, nhận định, dự báo tình hình, tham mưu lãnh đạo, chỉ huy ban hành nhiều chủ trương, giải pháp công tác phù hợp. Qua đó, chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu Công an các cấp được nâng lên rõ rệt, đã tham mưu đúng, trúng và sát với tình hình thực tiễn của địa phương, góp phần vào thành tích chung của Công an toàn tỉnh; cụ thể hằng năm, tình hình an ninh quốc gia luôn được giữ vững ổn định, tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm đều vượt chỉ tiêu đề ra, tai nạn giao thông, cháy, nổ được kiềm chế, kéo giảm so với thời gian liền kề.
Bên cạnh đó, qua 01 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 01 của Bộ Công an, công tác thống kê ngày càng hoàn thiện, tính chính xác cao, sát với thực tiễn công tác, phục vụ hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê trong Công an tỉnh được củng cố, kiện toàn theo hướng tập trung, chuyên sâu, thống nhất về một đầu mối; năng lực công tác ngày càng được nâng lên, số có trình độ đại học chiếm tỷ lệ cao. Công tác đào tạo, bồi dưỡng công tác thống kê cũng được quan tâm và có chuyển biến rõ rệt, duy trì mở các lớp tập huấn về nghiệp vụ công tác tham mưu, lồng ghép các chuyên đề về công tác thống kê, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác thống kê, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu trong tình hình hiện nay.
Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế nhất định, nhất là việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác thống kê cần phải được quan tâm đẩy mạnh và phát huy hơn nữa trong thời đại công nghệ 4.0. Từ thực tiễn công tác thống kê Công an nhân dân trong thời gian qua, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm:
Thứ nhất, công tác thống kê muốn mang lại hiệu quả phải được sự quan tâm đúng mức và sự chỉ đạo toàn diện của lãnh đạo Công an các cấp, thực tế cho thấy ở đâu và nơi nào công tác thống kê được quan tâm, chỉ đạo thì ở nơi đó chất lượng các báo cáo cũng như công tác đánh giá, dự báo tình hình phục vụ lãnh đạo, chỉ huy càng mang lại hiệu quả.
Thứ hai, công tác thống kê số liệu phải được bảo đảm tính khách quan, trung thực và chính xác, nếu công tác thống kê số liệu không đúng, sát với điều kiện thực tế thì sẽ dẫn đến việc tham mưu triển khai thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự không mang lại hiệu quả, xa rời thực tiễn.
Thứ ba, thường xuyên nâng cao trình độ cho cán bộ làm công tác thống kê và làm cho những số liệu thống kê thực sự “biết nói”; đạt được tiêu chí đó đòi hỏi phải lựa chọn những cán bộ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ đủ khả năng tổng hợp, đánh giá, nhận định tình hình trước những dữ liệu thu thập, trên cơ sở đó tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp triển khai các giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại địa phương.
Để nâng cao hiệu quả công tác thống kê trong thời gian tới, Công an tỉnh tập trung làm tốt một số giải pháp trọng tâm sau:
Một là, cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp phải thật sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt cán bộ, chiến sỹ thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các quy địnhh của Bộ Công an về công tác thống kê. Xác định công tác thống kê là kỷ luật công tác, phải thực hiện nghiêm túc, bảo đảm kịp thời, đầy đủ, chính xác yêu cầu của lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp.
Hai là, cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp phải thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, chấn chỉnh cán bộ thực hiện công tác thống kê; xác định đây là công tác chuyên môn chính và là căn cứ để xét phân loại cán bộ, thi đua hằng năm. Gắn trách nhiệm của Thủ tưởng Công an các đơn vị, địa phương với số liệu đã báo cáo, nhất là những sai sót do đơn vị mình phụ trách; kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định những trường hợp sai phạm do yếu tố chủ quan, tránh tình trạng nể nang dẫn đến xem nhẹ công tác thống kê.
Ba là, thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ cán bộ làm công tác thống kê, xây dựng đội ngũ thống kê chuyên trách và chuyên sâu. Tăng cường mở các lớp tập huấn thống kê, nhất là về phương pháp, kỹ năng thống kê; mỗi cán bộ thống kê không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng và nâng cao trình độ kiến thức trên lĩnh vực phụ trách, bảo đảm linh hoạt, chủ động theo phương châm “một người làm nhiều việc, một việc chỉ giao cho một người chủ trì thực hiện” về công tác thống kê.
Bốn là, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ thông tin phục vụ công tác thống kê bảo đảm thông suốt, kịp thời, khách quan; nâng cao tính chính xác, khoa học trong phân tích, tổng hợp dữ liệu, độ bảo mật trong công tác truyền tải dữ liệu cũng như thông tin báo cáo giữa Công an các cấp, phục vụ kịp thời, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ huy.
Năm là, tiếp tục chăm lo, quan tâm thực hiện tốt chế độ chính sách, công tác thi đua khen thưởng đối với những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong công tác thống kê nhằm nâng cao hơn nữa vai trò, vị thế của công tác thống kê trong Công an nhân dân; mặt khác là cơ sở thu hút cán bộ giỏi, có tâm huyết làm công tác này, để cán bộ, chiến sỹ gắn bó lâu dài và phát huy tối đa năng lực chuyên môn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao./.